Voeding & diëtetiek

1. Editoriaal - Nena Van Hemelryck

2. Nieuws van de VBVD: De Week van de Diëtist, 15-21 maart 2021 - VBVD-commissie Week van de Diëtist
Naar goede gewoonte organiseerde de VBVD ook dit jaar opnieuw de “Week van de Diëtist” om de kennis en de veelzijdigheid van het beroep extra in de kijker te zetten. De 17de editie ging officieel van start op 15 maart. Het thema van dit jaar luidde “Ondervoeding: zwaar onderschat”, dit om te wijzen op het belang van screening om ondervoeding op te sporen en te behandelen in de instellingen en in de eerste lijn.

3. Cochrane Corner: Intensieve zoetstoffen bij Diabetes Mellitus - CEBAM en Cochrane Belgium
Een nieuwe Cochrane Corner met als centrale vraag: “Zijn intensieve zoetstoffen gunstig of schadelijk bij mensen met diabetes?”

4. Hoofdartikel: Vermageren door beweging? - Dominique Hansen, Kenneth Verboven
Bij de behandeling van obesitas bij volwassenen wordt fysieke activiteit en beweging sterk aanbevolen. Er wordt echter steeds meer bewijs geleverd dat het verlies van lichaamsgewicht en vetmassa op lange termijn ten gevolge van beweegprogramma’s teleurstellend klein is bij deze personen. Hoewel dit verband kan houden met verschillende klinische redenen (verkeerd sporten, suboptimaal voedingspatroon en/of onvoldoende dagelijkse fysieke activiteit), blijkt dat ook fysiologische afwijkingen zijn betrokken die niet altijd kunnen worden verholpen door middel van inspanningsinterventie. In dit artikel wordt de rol en het belang van bewegingsinterventie bij de behandeling van obesitas heroverwogen, om verwarring en teleurstelling te voorkomen onder clinici en patiënten. 

5. Onderzoek: Vergelijking van professionele- en consumentenweegschalen binnen de diëtistenpraktijk - Vinck Billie, Beuselinck Axelle, Baete Eline, Vanherle Koen & Van Vlaslaer Veerle
Voor het diëtistisch onderzoek is het noodzakelijk om (objectieve) data, zoals gegevens omtrent de lichaamssamenstelling, te verzamelen. Bio-impedantieweegschalen blijken een valide methode voor het meten van de lichaamssamenstelling bij gezonde volwassenen. Het is daarnaast een goedkope, snelle, gemakkelijke en niet-invasieve methode. De onderzoeksgroep van de opleiding voedings- en dieetkunde aan de AP hogeschool startte een onderzoek om na te gaan of professionele bio-impedantieweegschalen accurater zijn naar lichaamssamenstelling (gewicht, vet- en vetvrije massa) dan consumentenmodellen. 

6. Overzichtsartikel: Nutritionele deficiënties voor en na obesitaschirurgie - Steenackers, N., Simoens, C., Mertens, A., Vangoitsenhoven, R., Van der Schueren, B., Matthys, C.
Bij obesitas vormen levensstijlaanpassingen de basis voor het bereiken van een matig maar duurzaam gewichtsverlies, al dan niet gecombineerd met psychologische ondersteuning en/of farmacotherapie. Wanneer deze interventies onvoldoende resultaat opleveren, kan men obesitaschirurgie overwegen. Een intensieve, pre- en postoperatieve begeleiding is cruciaal voor het bewaken van de effectiviteit van de ingreep alsook het garanderen van blijvende levensstijlaanpassingen na de ingreep.

7. Overzichtsartikel: Oorzaken en in stand houdende factoren van obesitas - Prof. Liesbeth Van Rossum, Ilse Mertens
In de medische wereld wordt bij obesitas snel de focus gelegd op het behandelen van de geassocieerde aandoeningen zoals hart- en vaatzieken, type 2 diabetes of kanker. Vaak wordt dan ook het eenvoudige advies gegeven om “gewicht te verliezen” ter preventie of behandeling van deze complicaties. De diagnostische fase waarin gekeken moet worden naar welke onderliggende oorzaken allemaal ten grondslag liggen aan de obesitas en welke behandeling daarbij het beste past, wordt hierdoor veelal over het hoofd gezien. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op mogelijke oorzaken en in stand houdende factoren van obesitas. 

8. Overzichtsartikel: Controle van de voedselveiligheid in België - Feys, K., Claeys, W., Van Huffel, X.
In het algemeen ligt het niveau van voedselveiligheid voor levensmiddelen in België zeer hoog, wat blijkt uit de controleresultaten van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). Zelfs als alle voorzorgsmaatregelen worden nageleefd, kan een risico echter nooit voor 100% worden uitgesloten en daarom is het belangrijk om continu de voedselketen te blijven bewaken en aandacht te schenken aan zowel gekende als aan nieuw opduikende gevaren. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van het FAVV en worden enkele gevaren die kunnen voorkomen in de voedselketen zoals zware metalen, residuen van pesticiden, mycotoxines, Listeria monocytogenes en Salmonella nader toegelicht.

9. Project: Werkgroep diabetes eerstelijnszone Noord Antwerpen – Het diabetesboekje - Nena Van Hemelryck
In 2019 werd de werkgroep diabetes in de Eerstelijnszone (ELZ) Noord Antwerpen opgericht. De werkgroep heeft het voorbije jaar intensief gewerkt aan het ontwikkelen van verschillende hulpmiddelen om de zorg bij diabetes te optimaliseren. Een interview met de drijvende krachten achter de werkgroep: Sandra Aernouts, stafmedewerker ELZ Noord Antwerpen, en Greet Peeters, Endocrinoloog ZNA Jan Palfijn en tevens voorzitter van de werkgroep. 

10. Uitgeklaard: De Rapley-methode om baby’s te leren eten - Rolinde Demeyer
 De Rapley-methode is een manier om baby’s helemaal zelf zachte stukjes te laten eten vanaf het eerste hapje. Ouders die deze methode volgen, slaan dus de fase van gepureerde voeding over. De meeste baby’s zijn rond zes maanden klaar om zachte, vuistgrote stukjes zelf te eten. Als ouders goed geïnformeerd de Rapley-methode toepassen, kan dit een volwaardige manier zijn om baby’s te voeden. Op basis van de huidige literatuur zijn er geen grotere risico’s gekend op het vlak van verslikking, groei, ijzerstatus en selectief eten dan bij de traditionele papjesmethode. Het is belangrijk dat ouders zachte, veilige stukjes aanbieden die voldoende energie- en ijzerrijk zijn. Op deze manier leren baby’s al vanaf jonge leeftijd een grote variatie aan smaken en texturen kennen.

11. Kort nieuws: varia
Een actueel overzicht van interessant nieuws voor de diëtist 

12. Voor u gelezen: Eet als een atleet – Hardloop editie - Ria Vanderstraeten
Recensie 

13. Voor u gelezen: Een nieuwe definitie voor leververvetting - Erica Rutten
In 2020 stelde een expertgroep een nieuwe definitie voor om Metabolic
dysfunction associated fatty liver disease (MAFLD) vast te stellen. Dit is de nieuwe term voor non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD), of leververvetting in de volksmond. Aangezien MAFLD een onderschatte, maar veelvoorkomende aandoening is, wordt deze nieuwe definitie in dit artikel toegelicht. Aansluitend wordt een samenvatting van de behandelmogelijkheden voor MAFLD gegeven.