Biovoeding en duurzaamheidWe kunnen besluiten dat biolandbouw en biovoeding het
potentieel hebben om de duurzaamheid van ons voedingssysteem
te verhogen, maar dat dit in grote mate afhangt
van ons consumptiegedrag. De grootste hefboom naar duurzaamheid
toe is het verminderen van de vleesconsumptie,
wat bovendien ook onmiskenbaar beter is voor de menselijke
gezondheid. In tweede instantie is de consumptie
van seizoensgebonden en lokale producten beter voor het
milieu. Het heeft dus weinig zin naar duurzaamheid toe
om verse, lokale bio-tomaten in de winter te eten, want de
milieuwinst door het minder gebruik van kunstmeststoffen
en pesticiden wordt gecompenseerd door de extra energie
die er nodig is om die tomaten hier te kunnen telen.
Consumptiegedrag is echter moeilijk te wijzigen, omdat
het in grote mate bepaald is door onze cultuur en gewoonten,
maar ook door onze inherente aanleg voor suiker en vet. Om gedrag te veranderen is een geïntegreerde benadering
nodig waarbij, volgens het Britse ministerie van milieu,
voeding en platteland (DEFRA) moet worden ingezet op vier
gebieden: 1.het gemakkelijker maken om te veranderen
(enable) door gepaste informatie en alternatieven aan te
bieden, 2. mensen betrokken maken (engage) door te
werken via de gepaste intermediairen en netwerken, 3. het
goede voorbeeld te geven (exemplify) door consistent beleid
te voeren en te tonen dat verantwoordelijkheid gedeeld is,
en 4. de juiste prikkels aan te bieden (encourage) via de
wortel (bv. subsidies) of de stok (bv. belastingen).
Recent zijn ook overheden geïnteresseerd in de toepassing
van inzichten uit de gedragswetenschappen ter wille van
maatschappelijke doeleinden, zoals het verhogen van de
duurzaamheid en de gezondheid. Nudging, wat je zou kunnen
vertalen als ‘een duwtje in de goede richting geven’, is
niet nieuw, want op grote schaal toegepast in commerciële
reclame. Je kunt echter dezelfde inzichten gebruiken om
op een subtiele manier de consument aan te zetten om de ‘juiste’ keuze te maken. Recent bestelde het Departement
Omgeving van de Vlaamse Overheid een aantal studies om
na te gaan hoe nudging geïmplementeerd kan worden in de
supermarkt en in het bedrijfsrestaurant, zoals door seizoensgroenten
beter in de kijker te plaatsen (in het midden van
het schap te plaatsen in plaats van opzij, beter verlicht,
enz.), duurzame alternatieven in het schap te plaatsen naast
de minder duurzame, enzovoorts.