Voeding & Diëtetiek | Januari - Februari 2017

Introductie door hoofdredactrice Agnes De Ruyter

Feedback van de VBVD op de geplande hervorming van KB 78 over gezondheidszorg

Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, formuleerde de gezondheidsdoelstellingen voor de Vlamingen tegen 2025, op de Gezondheidsconferentie Preventie in Gent op 16 en 17 december 2016. “In 2025 leeft de Vlaming gezonder door gezond te eten, zittend gedrag te mijden, voldoende te bewegen, gezonder met alcohol om te gaan en tabak en drugs af te zweren.”

Verslag van lezing op de Gezondheidsconferentie Preventie 17 december 2016

Week van de Diëtist 2017

Verslag van werkvergadering VBVD met dr Frans Govaert van Domus Medica

In 2014-2015 werd in België een tweede nationale voedselconsumptiepeiling uitgevoerd. Dit onderzoek verschaft voor het eerst nationaal representatieve resultaten over de consumptie van voedingsmiddelen en de inname van voedingstoffen door kinderen (3-9 jaar) en adolescenten (10-17 jaar). Kinderen en adolescenten consumeren onvoldoende water en niet-gesuikerde dranken, aardappelen en vervangproducten, brood en vervangproducten, groenten, fruit en melkproducten of calciumverrijkte sojaproducten. Daarnaast is er een te hoge consumptie van vlees(producten) en producten uit de restgroep zoals koekjes, snoepgoed en gesuikerde dranken. De consumptie van zichtbare smeer- en bereidingsvetten valt binnen de aanbevelingen. De jongste kinderen tussen 3 en 5 jaar voldoen opmerkelijk beter aan verschillende voedingsaanbevelingen. Deze voedingsgewoonten hebben een weerslag op de inname van voedingsstoffen. De totale inname van koolhydraten ligt immers algemeen te laag en het aandeel van de enkelvoudige suikers hierin is te groot. Bovendien worden deze vooral aangebracht door producten uit de restgroep. De inname van voedingsvezels ligt voor het merendeel ook te laag. Verder is er een te hoge totale vetinname, vooral te wijten aan een overmatige inname van verzadigde vetzuren. De inname van de meervoudig onverzadigde vetzuren, met name de omega-3-vetzuren, ligt nog te laag. De eiwitinname is algemeen voldoende.

Tekenen van verbetering bij het gebruik van drinkvoeding door oudere patiënten met (risico op) ondervoeding

Het beloningssysteem in de hersenen reageert automatisch op signalen van energierijke voeding door de beloningsmotivatie bij een individu te vergroten. Die beloningsmotivatie heeft als doel het initiëren van acties om de beloning te verkrijgen. De gepresenteerde studies onderzoeken de hypothese dat kinderen met sterke beloningsmotivatie karakteristieken een hoger risico hebben op belonende maar ongezonde voedselkeuzes en vetmassa-stijging. Er werd een cohort van 446 Vlaamse kinderen met een startleeftijd tussen 5.5 en 12 jaar opgevolgd over vier jaar. De resultaten suggereren dat kinderen met sterke beloningsmotivatie frequenter fast food en zoete dranken consumeren. Echter, deze kinderen bleken het meest kwetsbaar voor energierijke voedselconsumptie wanneer ze geconfronteerd werden met energierijk voedsel in hun omgeving. Verder bleek dat meisjes met sterke beloningsmotivatie een verhoogde kans hebben op een ongunstige evolutie van hun lichaamssamenstelling. Toekomstig longitudinaal onderzoek is nodig om deze resultaten te bevestigen.

De smaakontwikkeling is een leerproces. De voorkeur voor zoete smaken is aangeboren, maar dat geldt niet voor bittere of zure smaken. Dit leerproces kan soms grillig verlopen, en het varieert ook sterk van kind tot kind. Sommige kinderen ervaren veel moeilijkheden met het willen proeven en leren lusten van voedingswaren, andere kinderen ervaren er amper moeite mee. Ook de manier waarop je kinderen kan motiveren om te proeven kan sterk verschillen; sommige kinderen zullen meer geneigd zijn om te proeven wanneer zij verbaal aangemoedigd worden, terwijl andere kinderen meer gemotiveerd zijn om te proeven wanneer ze hiervoor een materiële beloning krijgen (Vandeweghe, Verbeken, Moens, Vervoort, & Braet, 2016). Zoek voor het kind een gepaste strategie wanneer het proeven niet vanzelf gaat, en wees vooral voldoende geduldig.

Voeding is gedurende eeuwen in onze streken een evidente noodzaak geweest en dat is ze voor een groot deel van de wereldbevolking nog steeds. Het enorme aanbod aan voedingsmiddelen laat de laatste decennia toe dat in het Westen veel voedingsmodes en hypes voorkomen waarbij filosofische overwegingen een belangrijker rol spelen dan voedingskundige. Zo worden nutriënten die door sommigen worden aanbeden door anderen verafschuwd.

Opvallend op dit druk bijgewoonde congres was dat verschillende sprekers zich geroepen voelden om komaf te maken met misverstanden over voeding die leven bij het publiek: een teken aan de wand dat er meer dan ooit nood is aan correcte informatie, gebaseerd op degelijk wetenschappelijk onderzoek , waar gezondheidsprofessionals kunnen op terugvallen wanneer ze in hun praktijk met kwakkels worden geconfronteerd.